Frans arrest: beoordeling pesticiden ondermaats
Gewasbeschermingsmiddelen dienen beoordeeld te worden in het licht van de meest recente wetenschappelijke kennis en dat was niet gebeurd. Zo oordeelde het Hof van Beroep te Parijs op 3 september 2025, in een belangrijke rechtszaak. Het Hof beval de staat Frankrijk een beoordeling uit te voeren die voldoet aan de vereiste eisen en de reeds afgegeven handelsvergunningen binnen vierentwintig maanden te herzien. Wat betekent deze uitspraak, voor de Fransen en voor ons ?
Allereerst, het is goed om te weten dat Het Hof van Beroep in Frankrijk dezelfde status heeft als de Raad van State in Nederland. Het overheidsorgaan waar het beroep zich op richtte, namelijk het Franse Agentschap voor Voedselveiligheid, Milieu en Arbeidsveiligheid (ANSES), is vergelijkbaar met het Ctgb in Nederland.
Het Hof acht bewezen dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen ecologische schade toebrengt aan de natuur, met name doordat de risicobeoordeling zich niet systematisch baseert op de meest recente beschikbare wetenschappelijke gegevens en daardoor de niet voldoet aan de Europese wetgeving. De schade wordt veroorzaakt door de “wijdverspreide, diffuse, chronische en blijvende verontreiniging” van het milieu door pesticiden.
Het Hof draagt de Staat op om binnen 24 maanden een herbeoordeling uit te voeren van toegelaten bestrijdingsmiddelen met gebruik van de meest recente wetenschappelijke kennis.
Dit vonnis straalt af op de Nederlandse situatie. De basis voor toelatingen is de Europese Verordening 1107/2009. De beoordeling van een stof wordt uitgevoerd door de Europese instantie EFSA. De nationale toelating van een middel dat die stof bevat wordt uitgevoerd door de nationale instanties (ANSES of het Ctgb).
De risicobeoordeling zoals opgenomen in de Verordening 1107/2009 is verre van compleet. Echter op basis van een incomplete beoordeling werd de stof of het middel wel steeds veilig verklaard.
Onze verwachting is dat een herbeoordeling op basis van alle wetenschappelijke gegevens er toe zal leiden dat stoffen dan niet (meer) voldoen aan het voorzorgbeginsel van de Verordening. Dit zal betekenen dat stoffen niet langer door de EFSA worden goedgekeurd. Het Ctgb kan dan de toelating van middelen die de stof bevatten dan niet langer standhouden in Nederland. Dit zal betekenen dat middelen in Nederland uit de handel moeten worden genomen.
Meten=Weten verwacht dat vooral de toelating van stoffen die tot ver buiten de akkers worden aangetroffen zal worden ingetrokken. Dit is precies wat Meten=Weten nastreeft, want door die verspreiding ontstaat de schade aan omwonenden en natuur.
Het zal tot een verdere inkrimping van het aanbod van bestrijdingsmiddelen leiden. Telers krijgen het nog moeilijker. Vele jaren is door de agrarische sector en het Ctgb volgehouden dat er geen gevaar was voor mens, dier en milieu. Er was dus ook weinig reden te zoeken naar alternatieven voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen of een overgang te maken naar biologische teeltwijzes. Dit gaat de sector nu opbreken.
Foto: Stephanie Klepacki (Unsplash)
