Bevestiging door Raad van State: gebruik van pesticiden is vergunningplichtig

De hoogste bestuursrechter van het land, de Raad van State, heeft vandaag bepaald dat voor het gebruik van pesticiden een natuurvergunning nodig is. Dit geldt voor alle gebruik van middelen in alle teelten, niet specifiek voor lelieteelt nabij Natura 2000. 

Raad van State geeft Milieudefensie Westerveld gelijk dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen een significant negatief effect kan hebben op Natura 2000-gebieden, en dat mag niet. De Raad van State volgt hiermee eerdere uitspraken van de rechtbank Noord-Nederland. 

Henk Baptist, jurist bij Meten=Weten en gemachtigde voor de zaak: “In feite is het gebruik van bestrijdingsmiddelen zonder vergunning een overtreding van de natuurwetgeving. De overheid is nu aan zet en zal aan het werk moeten om procedures op te stellen die moeten leiden tot het kunnen verlenen van een vergunning: de zogeheten passende beoordeling.” 

Argumenten van de provincie Drenthe, waaronder bestaand gebruik, planmatig toegestaan, gebruik vóór referentiesituatie, agrarisch gebruik, of toelating door het Ctgb, hebben geen invloed op de procedure om wel of geen vergunning te verlenen.

Het is echter de vraag of provincies meteen zullen gaan handhaven. 

Henk Baptist: “Deze uitspraak biedt provincies de mogelijkheid om Landelijke Handhavings Strategie (LHS) toe te passen. In het handhavingsproces kan de provincie de gebruiker van pesticiden de gelegenheid bieden om aan te tonen dat zijn gebruik geen schadelijk effect heeft. Door het ontbreken van wetenschappelijk onderzoek kan op dit moment echter niemand aantonen dat bestrijdingsmiddelen veilig zijn voor Natura 2000. Dit is een vertraging in het handhavingsproces.” 

Vereniging Meten=Weten voorziet dan ook dat dit zal leiden tot nieuwe rechtszaken. De landelijke overheden zullen met beleid moeten komen. Ten eerste: welke middelen worden waar, wanneer, en in welke hoeveelheden gebruikt? Dat is nu onduidelijk. Ten tweede: voor welke middelen en gebieden is het mogelijk om al of niet een natuurvergunning te verlenen? Om dit te bepalen is het nodig een passende beoordeling te doorlopen, conform het Europees recht. Hiervoor is meer wetenschappelijk onderzoek nodig, bijvoorbeeld naar verspreidingsroutes en ecologische effecten. Voor de stoffen die Meten=Weten heeft aangetroffen in Natura 2000-gebieden, kan sowieso geen vergunning worden verleend.

Over het geheel genomen is de uitspraak een steun in de rug voor Meten=Weten, een burgerinitiatief dat als doel heeft het gebruik van bestrijdingsmiddelen te verminderen om mens, dier en het milieu te beschermen.